Można odnieść wrażenie, że w nowym Regulaminie TK zawarto co najmniej dwa przepisy ograniczające możliwość zgłaszania zdań odrębnych dot. „składu” składu orzekającego.

W § 54 ust. 1 pojawiło się stwierdzenie, że „zdanie odrębne nie może dotyczyć rubrum orzeczenia” (jak wiemy, „rubrum” jest to ta część dokumentu orzeczenia, w którym znajduje się m.in. wykaz członków składu orzekającego). Autor tego przepisu chciał zapewne w ten „błyskotliwy” sposób uniemożliwić w zgłaszanie zdania odrębnego, które dotyczyłoby udziału niektórych osób w pracach składu orzekającego. Autor ten zapomniał jednak, że jego zabieg byłby skuteczny tylko wobec takich zdań odrębnych, w których sędzia stwierdzi, że nazwiska pewnych osób nie powinny się znaleźć w wykazie członków składu orzekającego. Innymi słowy, sędzia w zakazanym już dzisiaj zdaniu odrębnym musiałby podważać to, że nazwisko osoby (nieprawidłowo) wyznaczonej do składu orzekającego pojawia się w treści „rubrum” orzeczenia. Trudno sobie wyobrazić tak sformułowane „votum separatum” – dotychczas zgłaszane zdania odrębne dotyczą przecież wyznaczenia do składu orzekającego osób, które – zdaniem sędziów zgłaszających te zdania odrębne – nie mogą orzekać jako sędziowie TK. Nikt nie kwestionuje podania nazwisk tych osób w treści dokumentu orzeczenia. Zatem wbrew oczywistej intencji autora § 54 ust. 1 regulaminu, przepis ten nie uniemożliwia sędziom TK zgłaszania zdań odrębnych, w których kwestionują udział niektórych osób w wydaniu orzeczenia.

Z kolei w § 54 ust. 2 regulaminu przewidziano, że „sędzia składu orzekającego zgłaszający zdanie odrębne do rozstrzygnięcia nie może głosować za orzeczeniem”. Poddanie się dyspozycji tego przepisu będzie oznaczało, że sędzia TK który popiera treść rozstrzygnięcia (czyli podczas narady głosuje tak, jak większość składu orzekającego) nie będzie mógł już zgłosić zdania odrębnego dotyczącego składu orzekającego wyznaczonego do rozpoznania sprawy. Takiemu sędziemu regulamin pozostawia jednak możliwość zgłoszenia zdania odrębnego do uzasadnienia orzeczenia (które również jest podpisywane przez wszystkie osoby wyznaczone do składu orzekającego). Sędzia TK, który popiera kierunek rozstrzygnięcia a nie zgadza się na udział niektórych osób w pracach składu orzekającego TK będzie jednak przede wszystkim pamiętał, że – zgodnie z art. 195 ust. 1 Konstytucji RP – sędziowie TK w zakresie sprawowanego urzędu podlegają tylko Konstytucji.

Michał Podsiadło jest doktorantem w Katedrze Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego

Posted by redakcja